Rối loạn tiền đình là một hội chứng ở đầu phổ biến ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là người trưởng thành. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, bệnh có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm nếu đi kèm với các bệnh lý như huyết áp cao, tiểu đường, thiếu máu não. Vậy hãy cùng relationshipobit.com chúng tôi đi tìm hiểu rối loạn tiền đình là gì qua bài viết sau đây.
Contents
I. Rối loạn tiền đình là gì?
Rối loạn tiền đình (tên gọi tiếng Anh Vestibular Disorders) là tình trạng quá trình truyền dẫn, tiếp nhận thông tin của tiền đình bị rối loạn hoặc tắc nghẽn do dây thần kinh số 8 hoặc do động mạch nuôi dưỡng não bộ bị tổn thương hoặc các tổn thương khác ở khu vực tai trong và não. Những điều này sẽ khiến cho tiền đình mất khả năng giữ thăng bằng, khi đó cơ thể sẽ loạng choạng, hoa mắt chóng mặt, buồn nôn, ù tai,…
Những triệu chứng này sẽ lặp đi lặp lại nhiều lần và xuất hiện đột ngột khiến cho cuộc sống, khả năng lao động của người bệnh bị ảnh hưởng.
Theo nguồn gốc khởi phát mà rối loạn tiền đình được chia làm 2 nhóm chính, đó là:
1. Rối loạn tiền đình có nguồn gốc xuất phát ngoại biên
Tình trạng rối loạn tiền đình ngoại biên thường gặp ở 90 – 95% người bệnh. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng rối loạn tiền đình nhóm này là do những tổn thương ở cùng tai trong. Biểu hiện rõ nhất của tình trạng này là chóng mặt, cơ thể bị mất thăng bằng, người bệnh không thể đi đứng hay thay đổi tư thế từ nằm sang ngồi.
Nếu người bệnh bị nặng thì ngoài chóng mặt thì còn có các dấu hiệu khác đi kèm như nôn ói kéo dài, ù tai, giảm thính giác, khó tập trung, nặng đầu, rối loạn vận mạch làm da tái xanh, nhịp tim giảm, nghiêm trọng hơn là té ngã gây ra những chấn thương do không kiểm soát được thăng bằng.
Hiện tượng rối loạn tiền đình này rất phổ biến, có thể kéo dài dai dẳng và gây ra nhiều khó chịu.
2. Rối loạn tiền đình có nguồn gốc xuất phát từ trung ương
Dạng rối loạn tiền đình này thường xuất phát từ những tổn thương nhân tiền đình ở tiểu não và thân não mà nguyên nhân có thể là do tai biến mạch máu não, u não, bệnh lý viêm,..
Tuy những triệu chứng của tình trạng này ít rầm rộ nhưng lại rất nguy hiểm và khó điều trị hơn so với nhóm rối loạn tiền đình bên trên.
II. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng rối loạn tiền đình
Có rất nhiều nguyên nhân gây ra rối loạn tiền đình, những nguyên nhân này được chia làm các nhóm sau đây:
1. Những nguyên nhân gây ra rối loạn tiền đình ngoại biên
- Do rối loạn chuyển hóa gồm các bệnh lý như suy giáp, tiểu đường, tăng Ure huyết,…
- Viêm dây thần kinh tiền đình do virus Zona, thủy đậu, quai bị gây ra tình trạng liệt dây thần kinh tiền đình dẫn đến chóng mặt và mất thăng bằng trong nhiều giờ hoặc kéo dài đến vài tháng.
- Hội chứng Meniere gây phù nề tai trong và chấn thương vùng tai trong.
- Viêm tai giữa cấp tính và mãn tính.
- U dây thần kinh số 8
- Sỏi nhĩ, dị dạng tai trong.
- Những tác dụng không mong muốn khi uống thuốc điều trị (Gentamycin, Streptomycin,…), rượu bia hoặc ma túy.
- Do nhãn cầu nhìn đôi và do say tàu xe.
2. Những nguyên nhân dẫn đến rối loạn tiền đình trung ương
- Do hạ huyết áp tư thế
- Thiểu năng tuần hoàn sống nền và nhồi máu tiểu não
- Hội chứng Wallenberg
- Xơ cứng rải rác, u tiểu não
- Do bệnh Parkinson, giang mai thần kinh và bệnh đau đầu Migraine
3. Một số yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc rối loạn tiền đình
- Tiền sử bị chóng mặt: Những người có khả năng bị hoa mắt, mất thăng bằng, choáng váng,… trong tương lai có nguy cơ mắc rối loạn tiền đình cao.
- Tuổi tác cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến rối loạn tiền đình. Những người có độ tuổi từ 40 trở lên thường là đối tượng có nguy cơ cao mắc rối loạn tiền đình cao hơn người trẻ tuổi. Người ta ước tính cứ 100 người trên 40 tuổi thì có khoảng 35 người có tình trạng rối loạn tiền đình.
- Các bạn cần chú ý khi có những dấu hiệu rối loạn tiền đình kể trên hay bất cứ những thay đổi bất thường nào của cơ thể cần phải đi thăm khám càng sớm càng tốt để được bác sĩ chẩn đoán và có những phương pháp điều trị kịp thời.
III. Dấu hiệu triệu chứng của rối loạn tiền đình
Bên cạnh nguyên nhân gây ra rối loạn tiền đình thì những dấu hiệu, triệu chứng rối loạn tiền đình là gì? Dấu hiệu của tình trạng này phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Mỗi người bệnh sẽ gặp phải những triệu chứng và dấu hiệu khác nhau.
1. Những hội chứng tiền đình ngoại vi
Chóng mặt có hệ thống: Các vật sẽ quay xung quanh người bệnh hoặc ngược lại. Biểu hiện này rõ nhất là khi người bệnh thay đổi tư thế, đặc biệt là đứng lên ngồi xuống một cách đột ngột.
Cơ thể sẽ bị mất thăng bằng, choáng váng, loạng choạng, đầu óc quay cuồng và không đứng vững
Rối loạn thị giác như hoa mắt, mất phương hướng, chóng mặt
Rối loạn thính giác, ù tai: Khi có dấu hiệu u tài cần phải đến khám sớm và điều trị tích cực, nếu điều trị muộn sẽ để lại những di chứng giảm thính lực hoặc có thể điếc.
Hạ huyết áp, mất ngủ, mệt mỏi, thiếu tập trung trong công việc, buồn nôn và nhãn cầu rung giật.
2. Những hội chứng của tiền đình trung ương
Chóng mặt: Người bệnh thường không chóng mặt dữ dội mà có cảm giác bồng bềnh như trên sóng
Giảm thích lực như nghe kém hoặc ù tai
Rung giật nhãn cầu nhiều hướng và rung giật cả nhãn cầu dọc
Dáng đi như người say rượu và thường không đi theo một đường thẳng mà đi thành hình zíc zắc
Mất phối hợp các động tác: Người bệnh không thể làm chính xác các động tác như ngón tay chỉ mũi, lật sấp bàn tay,…
Thay đổi giọng nói khi phát âm “Ô”.
IV. Chẩn đoán và điều trị rối loạn tiền đình
Rối loạn tiền đình càng nghiêm trọng thì những dấu hiệu càng rõ ràng, song các bác sĩ vẫn cần dựa vào các xét nghiệm để chẩn đoán bệnh chính xác hơn. Vậy phương pháp chẩn đoán và điều trị rối loạn tiền đình là gì?
1. Phương pháp chẩn đoán
Để chẩn đoán các nguyên nhân gây ra bệnh cũng như đánh giá được tình trạng bệnh, bác sĩ thường chỉ định các phương pháp sau:
- Xét nghiệm điện và sử dụng các điện cực nhỏ: đánh giá những dấu hiệu của rối loạn chức năng tiền đình hoặc các vấn đề về thần kinh.
- Xét nghiệm xoay vòng để đánh giá hoạt động của tai và mắt khi người bệnh gặp các triệu chứng của tình trạng này.
- Chụp cộng hưởng MRI: phương pháp này giúp chẩn đoán rối loạn tiền đình có liên quan đến những khối u hay sư bất thường về mô mềm trong não hay không.
- Xét nghiệm âm ốc tai.
- Tùy vào kết quả xét nghiệm mà bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp điều trị riêng cho từng người bệnh.
2. Điều trị rối loạn tiền đình
Hiện nay để điều trị được rối loạn tiền đình cần phải kết hợp nhiều phương pháp với nhau, cụ thể:
- Điều trị bằng thuốc kế đơn để làm giảm nhẹ các triệu chứng cũng như những ảnh hưởng của chứng rối loạn tiền đình. Liều dụng và loại thuốc sẽ được kê theo từng trường hợp người bệnh.
- Tập các bài tập phục hồi chức năng tiền đình: Các bài tập này sẽ giúp các bộ phận trong cơ thể hoạt động và phối hợp nhịp nhàng và giúp cho não nhận biết tín hiệu và xử lý tín hiệu từ tiền đình hiệu quả hơn
- Tập thể dục thể thao đều đặn, mỗi ngày ít nhất 30 phút để tăng lưu thông khí huyết và máu lên não
- Tập các bài tập Yoga, thiền sẽ giúp cải thiện tâm trạng, tập đúng cách còn giúp người bệnh lạc quan, thoải mái hơn.
- Chế độ ăn uống khoa học, hợp lý đầy đủ dinh dưỡng và các nhóm chất. Cần tăng cường rau củ và hạn chế các loại thức ăn chứa nhiều dầu mỡ, đồ xào,…
- Đảm bảo ngủ đủ 8 tiếng/ngày cũng như cần duy trì giấc ngủ sâu.
- Luôn giữ tinh thần tích cực, lạc qua trong cuộc sống.
- Thực hiện phẫu thuật nếu cần thiết: Trường hợp các biện pháp điều trị rối loạn tiền đình nêu trên mà không đem lại hiệu quả, không cải thiện được tình trạng bệnh thì bác sĩ có thể chỉ định người bệnh phẫu thuật.
Rối loạn tiền đình là tình trạng quá trình truyền dẫn và tiếp nhận thông tin của tiền đình bị rối lại hoặc có thể tắc nghẽn do dây thần kinh số 8 hoặc do động mạch nuôi dưỡng não bị tổn thương hay các tổn thương khác ở khu vực não và tai trong. Bệnh này có thể để lại những biến chứng nguy hiểm, gây đột quỵ. Chính vì thế nếu xuất hiện những dấu hiệu, triệu chứng của rối loạn tiền đình cần phải đến bệnh viện để thăm khám và điều trị.
Hy vọng với những thông tin mà chúng tôi chia sẽ bên trên đã phần nào giúp các bạn hiểu được tình trạng rối loạn tiền đình là gì.