Viêm cơ tim thường gây ra viêm nhiễm khu trú hoặc có thể lan tỏa ở thành cơ tim và làm ảnh hưởng đến chức năng co bóp của tim. Triệu chứng của căn bệnh này rất giống với bệnh lý tim mạch khác. Vậy viêm cơ tim là gì? Nguyên nhân, triệu chứng của viêm cơ tim như thế nào? Hãy cùng relationshipobit.com tìm hiểu những thông tin về tình trạng viêm cơ tim qua bài viết sau đây.
Contents
I. Bệnh viêm cơ tim là gì?
Viêm cơ tim là tình trạng viêm lớp cơ dày của thành tim, có thể cục bộ hoặc lan tỏa do các tác nhân nhiễm trùng (nấm, vi khuẩn, virus,..) hoặc các tác nhân không gây nhiễm trùng khiến cho cơ tim bị tổn thương và làm ảnh hưởng đến chức năng co bóp của cơ tim.
Viêm cơ tim có thể không gây ảnh hưởng gì cho tới khi gây ảnh hưởng rất nặng nề, thậm chí có thể nguy hiểm đến tính mạng. Viêm cơ tim có thể gây ra những rối loạn nhịp tim nguy hiểm, khó khống chế. Nguy hiểm hơn, viêm cơ tim còn có thể gây suy tim cấp thậm chí sốc tim hoặc gây bệnh cơ tim suy giảm tim mãn tính về sau.
Viêm cơ tim có thể xảy ra cả ở trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh do đề kháng còn yếu, không thể tiêu diệt hết virus gây bệnh và lan rộng. Trẻ càng nhỏ thì nguy cơ biến chứng viêm cơ tim do bệnh lý nhiễm trùng càng lớn và những biến chứng này cũng nặng nề hơn.
Nếu được phát hiện sớm và điều trị tích cực khi mới phát hiện thì hầu hết đều có cơ hội chữa khỏi. Trường hợp phát hiện muộn thì việc điều trị khó có thể phục hồi hoàn toàn và người bệnh dễ bị rối loạn nhịp tim, suy tim về sau.
II. Những triệu chứng và dấu hiệu của viêm cơ tim
Các triệu chứng và dấu hiệu của viêm cơ tim có thể thay đổi theo nguyên nhân và mức độ nặng nhẹ của bệnh. Vậy những triệu chứng cơ bản của viêm cơ tim là gì?
1. Triệu chứng tim mạch
Viêm cơ tim có thể gây ra những triệu chứng điển hình như:
- Đau ngực bên trái
- Rối loạn nhịp tim, nhịp tim đập nhanh
- Có các triệu chứng suy tim nhu thở gấp, thở nhanh hoặc khó thở
- Nặng hơn và nguy hiểm cho bệnh nhân có thể gây ra sốc tim, đột tử.
- Bên cạnh các dấu hiệu nhận biết trên, bạn cần phải đi đến bệnh viện, trung tâm y tế thăm khám, xét nghiệm và siêu âm tim để phát hiện bệnh.
2. Triệu chứng toàn thân
Không phải người bệnh nào cũng xuất hiện triệu chứng toàn thân liên quan đến viêm cơ tim, tỉ lệ triệu chứng này khoảng 30 – 50%. Trước đó, người bệnh có thể gặp những triệu chứng về hô hấp hoặc tiêu hóa như mệt mỏi, đau cơ, sốt và cảm giác cảm giác này tăng khi người bệnh phải gắng sức. Các triệu chứng toàn thân gồm:
- Da môi tím tái
- Có thể sốt cao trên 39 độ C hoặc không
- Cơ thể mệt mỏi và đau nhức.
Ngoài ra, biểu hiện lâm sàng của bệnh viêm cơ tim có thể thay đổi và ở các độ tuổi khác nhau sẽ gặp những triệu chứng khác nhau như:
- Ở trẻ đang bú mẹ: Các triệu chứng rõ ràng và cấp tính, ngoài ra trẻ không chịu bú mẹ, ý thức mơ hồ, thường xuyên ngủ mê hoặc quấy khóc, rên rỉ.
- Ở trẻ từ 2 – 5 tuổi: Những triệu chứng ở trẻ từ 2 – 5 tuổi không trầm trọng như trẻ đang bú mẹ. Chính vì thế mà nhiều bậc phụ huynh đã chủ quan và bỏ qua giai đoạn điều trị bệnh tốt nhất.
- Ở trẻ thanh thiếu niên: Triệu chứng của bệnh viêm cơ tim thường là dấu hiệu hô hấp và rối loạn tiêu hóa như: Ho, thơi thở khò khè, sốt, sổ mũi, tiêu chảy, buồn nôn,…
Do các triệu chứng toàn thân không rõ ràng nên hầu hết người bệnh đầu không phát hiện ra bản thân bị viêm cơ tim mà chi khi được đưa đến bệnh viện khi bệnh đã ở giai đoạn muộn và có dấu hiệu cơ tim bị giãn.
III. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng viêm cơ tim
Bên cạnh những triệu chứng của viêm cơ tim thì nguyên nhân dẫn đến tình trạng viêm cơ tim là gì? Hiện nay nguyên nhân gây ra viêm cơ tim có thể xảy ra thứ phát sau một nhiễm trùng do:
- Vi khuẩn: Các chủng vi trùng Staphylococcus Aureus có thể gây ra viêm van tim và nội tâm mạc. Viêm cơ tim có thể xảy ra trên ¼ người bệnh mắc bệnh bạch cầu do vi khuẩn Corynebacterium Diphtheriae.
- Do Virus: Virus Coxsackie B thường là nguyên nhân gây ra viêm cơ tim, ngoài ra còn có các loại virus khác như Parvovirus chủng B19, Denovirus, Dchovirus, Virus Epstein-Barr, Virus Dengue, Virus cúm và Virus Rubella đều có thể gây ra tình trạng viêm cơ tim. Đặc biệt, virus HIV/AIDS có khả năng xâm nhập trực tiếp vào cơ tim.
- Do nấm và ký sinh trùng: Ký sinh trùng và nấm cũng chính là nguyên nhân gây ra viêm cơ tim. Cụ thể những loại ký sinh trùng như Toxoplasma, Trypanosoma hay một số loại nấm như Histoplasma, Candida,…
Ngoài ra, bệnh viêm cơ tim còn có thể xảy ra khi người bệnh tiếp xúc với một số hóa chất như Hydrocarbons, Arsenic; Các loại thuốc có khả năng gây nhiễm độc, dị ứng như Sulfonamide và Penicillin.
IV. Các phương pháp chẩn đoán bệnh viêm cơ tim
Để chẩn đoán viêm cơ tim, ngoài các triệu chứng lâm sàng các bác sĩ sẽ thực hiện một số xét nghiệm để có thể đưa ra kết luận chính xác.
- Điện tâm đồ: Thường khi thấy dấu hiệu ST chênh cong lõm ở nhiều chuyển đạo thì đây là biểu hiện của tình trạng viêm cơ tim màng tim, cần tránh nhầm lẫn với sự biến đổi ST chênh lên trong nhồi máu cơ tim.
- Sinh thiết nội mạc cơ tim: Đây là phương pháp hữu ích nhất để chẩn đoán, có thể xác định được viêm cơ tim rõ ràng trên mô bệnh học. Tuy nhiên phương pháp này hiện chưa được thực hiện ở Việt Nam.
- Siêu âm Doppler tim: Phương pháp này đánh giá được chức năng của tim, các rối loạn vận động vùng do viêm cơ tim.
- Xét nghiệm máu: xét nghiệm máu có thể đánh giá được mức độ suy tim.
- Chụp X-quang tim phổi: Khi người bệnh có những dấu hiệu đau ngực kèm theo các yếu tố nguy cơ của bệnh mạch vành và tăng men tim thì cần chụp động mạch vàng để loại trừ nhồi máu cơ tim.
V. Bệnh viêm cơ tim có điều trị được không?
Tùy thuộc vào nguyên nhân và thể trạng của người bệnh mà bác sĩ sẽ đưa ra những phác đồ điều trị riêng biệt. Hiện nay, phương pháp điều trị viêm cơ tim phổ biến nhất vẫn là điều trị dựa trên các triệu chứng chủ yếu là tăng cường co bóp cơ tim, chống sốc và chống loạn nhịp tim,..
1. Điều trị bằng thuốc đối với những trường hợp nhẹ
Người bệnh sẽ được sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Những trường hợp đã có tình trạng suy tim có thể sử dụng thuốc lợi tiểu và Digoxin. Với người bệnh rối loạn chứng năng của tim, bác sĩ sẽ hỗ trợ bằng cách sử dụng các loại thuốc làm tăng co bóp trong giai đoạn cấp tính. Sau đó, người bệnh sẽ được điều trị bằng thuốc ức chế men chuyển khi dung nạp.
Trong giai đoạn tình trạng viêm cơ tim còn nhẹ, người bệnh nên ăn lạt, ít muối, không uống rượu bia, thuốc lá và hạn chế làm những công việc quá sức.
2. Điều trị với những trường hợp nặng
Đối với những trường hợp thuộc mức độ nặng, tim không thể đáp ứng được những liệu pháp thông thường và khó có thể hoạt động bình thường trở lại thì các bác sĩ sẽ lựa chọn những liệu pháp tuần hoàn ngoài cơ thể hay phương pháp hỗ trợ chức năng tim bằng các thiết bị màng trao đổi oxy bên ngoài cơ thể (ECMO) hoặc sử dụng phương pháp ghép tim cho những trường hợp chưa thể cải thiện chức năng của tim.
VI. Phòng ngừa viêm cơ tim
Hiện nay dù chưa có phương pháp phòng ngừa đặc hiệu cho viêm cơ tim, nhưng các chuyên gia khuyến cáo mọi người nên thực hiện một số biện pháp sau để giúp làm giảm nguy cơ viêm cơ tim cho bạn và cho cả cộng đồng:
- Vệ sinh tốt: Thực hiện rửa tay thường xuyên là một biện pháp rất tốt để có thể phòng tránh bệnh lan rộng.
- Tránh tiếp xúc với người đang nhiễm siêu vi rút hoặc hội chứng giống cúm cho đến khi họ bình phục.
- Hạn chế tiếp xúc với côn trùng.
- Tiêm vacxin phòng ngừa một số bệnh có nguy cơ gây viêm cơ tim như cúm, Rubella.
Bên cạnh đó, khi bạn gặp phải những biểu hiện như đau ngực, khó thở hoặc có biểu hiện nhiễm trùng, nhiễm virus cần phải đến ngay bệnh viện hoặc các cơ sở y tế gần nhất để thăm khám và điều trị kịp thời.
VII. Những lưu ý với người bị bệnh viêm cơ tim
Dưới đây là một số lời khuyên của các chuyên gia dành cho người bệnh viêm cơ tim để giúp phục hồi nhanh và ngăn ngừa các biến chứng:
- Cần nghỉ ngơi, vận động vừa phải, hạn chế làm việc quá sức trong và sau khi điều trị. Nên hỏi ý kiến của bác sĩ về những hoạt động thể chất và thời gian nghỉ ngơi hợp lý.
- Tái khám và kiểm tra định kỳ, đúng lịch để phát hiện và can thiệp nếu như bệnh tái phát, diễn biến nặng hơn.
- Chế độ ăn uống dinh dưỡng, nên giảm muối trong khẩu phần ăn và tránh hút thuốc, uống nước có ga.
- Sử dụng thuốc theo như chỉ định, không tự ý tăng, giảm liều dùng hoặc bỏ thuốc khi thấy các triệu chứng giảm.
- Viêm cơ tim là một căn bệnh diễn biến nhanh, phức tạp, có thể gây tử vong nếu không được điều trị sớm. Hơn nữa, những dấu hiệu của tình trạng này thường không điển hình, dễ gây nhầm lẫn. Chính vì thế, khi xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ viêm cơ tim hoặc nhiễm trùng nặng có nguy cơ tiến triển thành viêm cơ tim cần đến ngay bệnh viện để kiểm tra và theo dõi kịp thời.
Hy vọng với những thông tin bên trên đã giúp các bạn hiểu được viêm cơ tim là gì, các nguyên nhân cũng như triệu chứng của tình trạng này.